در حالی که جنگ میان روسیه و اوکراین در دو و نیم سالگی خود به بن بست کامل خورده، ناگهان انتشار اخباری بار دیگر نگاه ها را به سوی شرق اروپا و این حوزه ناآرام کشاند. خبر کوتاه بود؛ ارتش اوکراین در اقدامی بی سابقه در حالی که در جبهه لوهانسک، دونتسک، خرسون و زاپوریژیا زیر فشار زیادی از طرف روس ها قرار دارد، ناگهان از چهار شنبه گذشته در مناطق شمالی تر با عبور از مرز رسمی، حمله به ناحیه کورسک را کلید زده و 15 کیلومتر در عمق خاک همسایه پیشروی کرد.

این حملات رویدادی نادر از زمان آغاز جنگ محسوب می‌شود و باعث شده که حفاظ خطوط مرزی روسیه از زمان پایان جنگ جهانی دوم بشکند. در ادامه مبحث به چهار پرسش مهم در مورد اقدام اخیر پداخته می شود.

چرا زلنسکی دست به چنین قماری زد؟

اقدام اخیر اوکراین از دوجنبه تبلیغاتی و استراتژیک مورد توجه هست. در طول بیش از  30 ماه جنگ، ارتش اوکراین  به دلیل شکست ها و عقب نشینی های مستمر با انتقادات گسترده ای مواجه بود. شاید در وحله نخست حمله به کورسک بتواند پاسخی به این انتقادات باشد. اما به لحاظ استراتژیک اهمیت شهر کورسک به دلیل دارا بودن تأسیسات گازی روسیه و مجاورت آن با مرزهای صادراتی به نقاط مختلف اروپا است. شاید نقطه مبهم و هدف استراتژیک زلنسکی در حمله به این منطقه علاوه بر دستیابی به دستاوردهای رسانه ای، تهدید منطقه گازی روسیه باشد. ضمن اینکه زلنسکی قصد دارد با چنین حملاتی بر نارضایتی داخلی از عملکرد حکومت پوتین دامن زده و روی موج  مردمی روسیه حساب کند. دیگر اینکه زلنسکی همزمان با تحویل جنگنده های اف 16 قصد دارد با سازماندهی این عملیات نشان دهند که امکان به دست گرفتن ابتکار عمل در جنگ را همچنان دارد تا بتواند منابع مالی و تسلیحات نظامی بیشتری از غرب و بویزه آمریکا را دریافت نماید.

آیا ضد حمله ای در کار است؟

اگرچه برخی حمله انتحاری ارتش اوکراین به کورسک را با هدف برداشتن تمرکز مسکو از تحولات جبهه جنوبی تلقی می کنند اما به نظر این موضوع چندان درست نیست. کی یف هم اکنون هم در عرصه میدانی موقعیت های زیادی را از دست داده و حتی در مسیر دونتسک از ارتش روسیه شکست بزرگی را متحل شد بطوریکه شاید به زودی شهر پوکروفسک که بعنوان یکی از مکان های زغال سنگ محسوب می شود هم از دست ارتش اوکراین خارج شود. در این شرایط و با توجه به کمبود نیرو و تجهیزات نه تنها امیدی به ضد حمله بزرگ اوکراین نیست بلکه این می تواند مقدمه ای برای زمستان سخت و رکود ماشین صنعت کی یف باشد چراکه بیشتر مسیرهای خرید این محصول از اروپا در حال حاضر در اختیار ارتش روسیه است.

حمله به روسیه تاوان نزدیکی به محور مقاومت است؟

روسیه در طی ماه های گذشته به محور مقاومت به شدت نزدیک شده و حتی اخباری از ارسال سلاح توسط مسکو  به انصارالله به گوش می رسد. به همین دلیلی برخی اغاز این تهاجم با حمایت مستقیم غرب را نوعی انتقام و حساب‌کشی از مسکو تعبیر می کنند.  اما باید توجه داشت تنش میان آمریکا و روسیه فراتر از مسئله اوکراین و حمایت های این کشور از محور مقاومت است چرا که در طی سال های گذشته مسکو روابط خود را با حماس، حزب الله، انصارالله یمن، نیروهای حشدالشعبی در عراق و بسیج مردمی سوریه تقویت کرده و همواره در تقابل با رژیم صهیونیستی و آمریکا قرار دارد و طبیعی است واشنگتن برای ضربه زدن به مسکو جبهه اوکراین را تقویت نماید و این تنها یکی از تکه های پازل تقابل میان مواشنگتن و مسکو است.

جنگ گسترش می یابد؟

حمله به کورسک و خاک روسیه قطعا به معنی عبور از تمامی خطوط قرمز مسکو تلقی می شود. ولادیمیر پوتین حمله اوکراین به زیرساخت‌های غیرنظامی در منطقه کورسک را اقدامی تحریک‌آمیز و بزرگ خوانده و همین مسئله باعث شده مسکو به دنبال پاسخ کوبنده باشد و لذا این حرکت می تواند زمینه ساز گسترش دامنه جنگ به تمام نقاط اوکراین شود و طبیعتأ به ضرر کی یف تمام خواهد شد. در حال حاضر تعداد حامیان زلنسکی در اروپا پس از پیروزی راست گرایان در حال کاهش است و حتی هیچ اعتباری به آینده حامیان غربی کی  یف در حمایت از اوکراین وجود ندارد شاید این اقدم زلنسکی هرچند که بلافاصله توسط نیروهای نظامی ارتش روسیه متوقف شد اما می تواند مثابه چاقویی تعبیر شود که می تواند دسته خود را ببرد.